Soru: Maide Süresi 69. ayette bulunan Sabilerden kasıt kimlerdir. Ayrıca bu ayette bizlere bildirilen manayı nasıl anlamalıyız.
Cevap: Sâbiîler, bazı tefsir bilginlerine göre, Yahudilik ile Hıristiyanlık arasında bulunan ve tevhid inancına dayanan bir dinin mensuplarıdır. İslam âlimlerinin çoğunluğu ise bunların, kitap ehlinden olmadığını söylemektedirler. Bir rivayete göre ise Sâbiîler, Hz. İbrahim’in dinine mensup kimselerdir.
Maide süresi 69. ayettin Türkçe anlamı şöyledir. “Şüphesiz, inananlar (Müslümanlar) ile, Yahudiler, Hıristiyanlar ve Sâbiîlerden (her bir grubun kendi şeriatında) “Allah’a ve ahiret gününe inanan ve salih ameller işleyenler için Rableri katında mükafat vardır; onlar korkuya uğramayacaklar, mahzun da olmayacaklardır” (diye hükmedilmiştir).”
İslâmiyet kendinden önceki dinlerin hükmünü kaldırmıştır. Bu itibarla, hangi dine mensup bulunursa bulunsun, tüm insanlar İslam’a girmekle yükümlüdürler. İslâm gelmeden önceki semavi dinlere mensup olanlardan Allah’a ve ahirete inanıp iyi işler yapanlar, tıpkı İslâmiyette olduğu gibi, kurtuluşa ermişlerdir. Bu genel bir kuraldır. Bu âyet bu noktayı vurgulamaktadır. Yoksa İslâmiyet geldikten sonra, İslamı kabul etmeden, kendi ölçüleri içinde “Allah’a ve ahirete inanıp, iyi işler yapmak” kişiyi kurtuluşa erdirmez.
Bir başka önemli nokta ise, ayet-i kerimenin sadece Türkçe mealiyle Yüce Allah’ın muradının ne olduğu anlaşılmamaktadır. Bu sebeple ayetlerle ilgili doğru bilgiler veren Tefsirlere bakmakta fayda vardır. Mesela günümüzde çıkarılmış olan ve günümüzün ihtiyaçlarına cevap olabilecek tarzda hazırlanmış olan “Kur’an Yolu Türkçe Meal ve Tefsiri” adlı Diyanet İşleri Başkanlığının çıkarttığı Tefsiri alıp takip etmenizde fayda görmekteyiz.
Bu ayeti Sevgili Peygamberimiz kendisine soru sorulması neticesinde Selman-ı Farisiye şöyle açıklamıştır. “Bu ayet senin arkadaşların hakkında indi. Kim benim Peygamber olarak geldiğimi işitmeden önce İsa’nın dini ve İslam üzerine ölürse o hayırdadır. Ama artık bugün kim beni işitirde bana iman etmezse o da helak olur.”
Peygamber Efendimiz gelmiş ve Yüce Allah en son din olarak İslam’ı göndermiştir. Eğer bir insan hayatının hiçbir döneminde Hz. Muhammedi (s.a.s.) duymamış ve O’nun getirdiği din olan İslam’ı hiç işitmemişse o insan sadece Allah’a iman etmekle mükelleftir. Ama bu iman da daha önce size cevap olarak göndermiş olduğumum yazıda da belirttiğim üzere Tevhit inancı olmalıdır. Yani Allah’ı Hıristiyanların inancı gibi Üçlü bir inanç olarak Teslis İnancı şeklinde olursa bu geçerli bir iman olmayacaktır.
Ahmet ÜNAL
Vaiz